Two twisted threads red and white for the first day of the month. This way we will have good luck and the March sun will not burn us.
Όταν ο μήνας τελειώσει θα αφήσουμε το Μαρτάκι σε ένα κλαδί να το τσιμπίσουν τα χελιδόνια ή θα το δέσουμε να καεί πάνω στη λαμπάδα του Πάσχα.
Αυτά επιτάσσει το έθιμο για τα Μαρτάκια ή αλλιώς το βραχιόλι του Μάρτη που έχει τις ρίζες του στα Ελευσίνια μυστήρια.
Τα Μαρτάκια συνήθιζαν να τα φτιάχνουν την τελευταία μέρα του Φλεβάρη και να τα φορούν την πρώτη μέρα του Μάρτη, πριν βγουν από το σπίτι. Σε μερικές περιοχές το Μαρτάκι ή Μάρτης φοριέται στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού σαν δαχτυλίδι για να μην σκοντάφτει ο κάτοχός του.
Σήμερα βέβαια που τα χρόνια έχουν περάσει το βραχιολάκι, χωρίς να έχει αλλάξει, έχει αναβαθμιστεί.
Πέρα από τις ταπεινές κλωστούλες, πωλείται πλέον σε μαγαζιά σε διάφορες ευφάνταστες παραλλαγές, φοριέται ως δαχτυλίδι, στολίζεται με πέτρες και χάντρες αλλά πάντα διατηρεί το κόκκινο και άσπρο χρώμα του, που συμβολίζει τη μάχη του καλού με το κακό.
Και τα Βαλκάνια φοράνε Μάρτη. Είτε βραχιολάκι με την ίδια μορφή, είτε πολλές κλωστούλες μαζί αλλά ως καρφίτσα στο πέτο.
Το έθιμο του Μάρτη γιορτάζεται ίδιο και απαράλλαχτο στα Σκόπια με την ονομασία Μάρτινκα και στην Αλβανία ως Βερόρε. Οι κάτοικοι των δυο γειτονικών μας χωρών φορούν βραχιόλια από κόκκινη και άσπρη κλωστή για να μην τους «πιάσει» ο ήλιος, τα οποία και βγάζουν στα τέλη του μήνα ή όταν δουν το πρώτο χελιδόνι.
Άλλοι πάλι, δένουν τον Μάρτη σε κάποιο καρποφόρο δέντρο, ώστε να του χαρίσουν ανθοφορία, ενώ μερικοί τον τοποθετούν κάτω από μια πέτρα κι αν την επόμενη ημέρα βρουν δίπλα της ένα σκουλήκι, σημαίνει ότι η υπόλοιπη χρονιά θα είναι πολύ καλή.
Τηρώντας παραδόσεις και έθιμα αιώνων, οι Βούλγαροι, την πρώτη ημέρα του Μάρτη, φορούν στο πέτο τους στολίδια φτιαγμένα από άσπρες και κόκκινες κλωστές που αποκαλούνται Μαρτενίτσα. Σε ορισμένες περιοχές της Βουλγαρίας, οι κάτοικοι τοποθετούν έξω από τα σπίτια τους ένα κομμάτι κόκκινου υφάσματος για να μην τους «κάψει η γιαγιά Μάρτα» (Μπάμπα Μάρτα, στα βουλγαρικά), που είναι η θηλυκή προσωποποίηση του μήνα Μάρτη. Η Μαρτενίτσα λειτουργεί στη συνείδηση του βουλγαρικού λαού ως φυλαχτό, το οποίο μάλιστα είθισται να προσφέρεται ως δώρο μεταξύ των μελών της οικογένειας, συνοδευόμενο από ευχές για υγεία και ευημερία.
Το ασπροκόκκινο στολίδι της 1ης του Μάρτη φέρει στα ρουμανικά την ονομασία Μαρτιζόρ και κυρίως είναι καρφίτσα. Η κόκκινη κλωστή συμβολίζει την αγάπη για το ωραίο και η άσπρη την αγνότητα του φυτού χιονόφιλος, που ανθίζει τον Μάρτιο και είναι στενά συνδεδεμένο με αρκετά έθιμα και παραδόσεις της Ρουμανίας. Σύμφωνα με την μυθολογία, ο Θεός Ήλιος μεταμορφώθηκε σε νεαρό άνδρα και κατέβηκε στη Γη για να πάρει μέρος σε μια γιορτή. Τον απήγαγε, όμως, ένας δράκος, με αποτέλεσμα να χαθεί και να βυθιστεί ο κόσμος στο σκοτάδι.
Πηγές:
sansimera.gr, iefimerida.gr